- Het gedoe rond het ontslaan en opnieuw aannemen van topman Sam Altman van OpenAI laat zien hoeveel macht Microsoft over de startup heeft.
- Dit terwijl de twee bedrijven juist met man en macht proberen aan te tonen dat ze los van elkaar staan.
- Microsoft heeft zich in de kijker gespeeld van marktwaakhonden in de VS en het VK, die nu vragen stellen over de bedrijfsverhoudingen.
- Lees ook: Op dit punt zijn de verwachtingen over artificial intelligence het meest overtrokken – en dit wordt onderschat, volgens een topmanager bij de maker van ChatGPT
Het ontslaan en opnieuw aannemen van CEO Sam Altman van OpenAI zorgt ervoor dat Microsoft onder het vergrootglas van marktwaakhonden is komen te liggen. Iets wat het bedrijf naarstig probeerde te voorkomen.
’s Werelds grootste softwaremaker pompte sinds 2019 miljarden dollars in de startup. Het grootste gedeelte daarvan is onderdeel van een deal van 10 miljard dollar, waarmee Microsoft 49 procent van OpenAI’s toekomstige winst verkreeg, afhankelijk van het wel of niet halen van enkele belangrijke doelstellingen.
Het is lastig voor bedrijven om met zulke partnerschappen uit het vizier van marktwaakhonden te blijven. Microsoft en OpenAI lukte dat dit keer ook niet, want de Amerikaanse FTC maakte eind vorige week kenbaar onderzoek te gaan doen naar de machtsverhoudingen tussen de twee.
Microsoft en OpenAI proberen geen aandacht te trekken van marktwaakhonden
Een van Microsofts belangrijkste zorgen rond de samenwerking met OpenAI is en blijft het mededingingsrecht, zegt een anonieme bron die bekend is met de startup tegen Business Insider. Beide bedrijven zouden zich ervoor inzetten om “expres een muur tussen ons te houden”, zegt deze persoon.
Veel van de aankondigingen van OpenAI werden van tevoren niet gedeeld met Microsoft. Indien dat wel gebeurde, zorgden de twee bedrijven ervoor dat ze niets gezamenlijk of te dicht op elkaar zouden melden.
De dagelijkse gang van zaken werd doorgaans niet openbaar gemaakt door OpenAI. Ook werd er geen duidelijkheid gegeven over discussies tussen de top van OpenAI en het bestuur van de startup.
"Het was allemaal zo opgezet om toezichthouders niet argwanend te maken", aldus de bron.
Operationele frictie in het partnerschap
Dit werd gedaan wetende dat het zou leiden tot meer frictie in de samenwerking tussen Microsoft en OpenAI. Iets waar "vaak" sprake van was, aldus de anonieme bron.
Onder deze frictie valt onder andere het ontslag van Altman in november. Microsoft werd door het bestuur van OpenAI amper gewaarschuwd over diens beschuldigingen jegens Altman en zijn vermeende gebrek aan eerlijkheid.
De top van Microsoft, waaronder CEO Satya Nadella en CTO Kevin Scott, hadden niet veel contact met het bestuur van OpenAI, maar hadden wel veelvuldig contact met Altman en andere topmensen binnen de startup. "De leiding bracht meer tijd door met Kevin en Satya dan het bestuur", zegt de persoon. "Veel meer."
Microsoft vreest marktwaakhonden
Volgens een persoon met kennis van de gang van zaken binnen Microsoft, vreest de softwaregigant marktwaakhonden. Dat zou een gevolg zijn van eerdere mededingingsrechtszaken over het koppelen van de internetbrowser Internet Explorer met het besturingssysteem Windows.
Toch lukt het het Microsoft aardig om, onder leiding van Nadella, markttoezichthouders van zich af te houden. Het bedrijf wist van de zomer zelfs meerdere waakhonden te verslaan bij zijn overname van gamegigant Activision-Blizzard.
Maar nu Altman, mede door druk vanuit Microsoft, weer terug op zijn plek zit en de softwaregigant een observerende plek aan de bestuurstafel heeft, trekt de samenwerking toch de aandacht van de mededingingsautoriteiten.
Heeft Microsoft de leiding over OpenAI?
De Britse marktwaakhond CMA zei vrijdag een blik te werken op de implicaties van Microsofts investering in OpenAI. Daaronder valt ook de vraag of Microsoft "feitelijke zeggenschap" heeft over de startup.
De Amerikaanse tegenhanger van de CMA, de FTC, buigt zich ook over de samenwerking.
Volgens president Brad Smith van Microsoft heeft de samenwerking met OpenAI voor meer "innovatie en concurrentie" gezorgd. Volgens hem is de nieuwe observerende positie voor Microsoft in het bestuur van OpenAI "het enige ding" dat tussen de twee bedrijven is veranderd.
Microsoft bezit "geen enkel deel van OpenAI", zegt hoofd communicatie Frank Shaw van Microsoft.
Wat is de rol van Microsoft-topman Nadella bij OpenAI?
De top van Microsoft kreeg slechts enkele minuten voor Altmans ontslag een kennisgeving van het bestuur van OpenAI. Het besluit kwam volgens de softwarereus dan ook als complete verrassing.
Deze gang van zaken zou volgens de anonieme bron wel eens positief kunnen uitvallen voor Microsoft, mochten er onderzoeken gedaan worden. "Het feit dat Sam ontslagen werd terwijl Microsoft niets van dat besluit wist, toont aan in hoeverre Microsoft de controle heeft over OpenAI."
Maar Nadella speelde wel een grote rol in de terugkeer van Altman. De twee CEO's hielden contact toen Altman op straat werd gezet door het bestuur van OpenAI.
Microsoft probeert zich weer te distantiëren van OpenAI, nu Altman terug is als topman
Nu Altman weer terug is bij OpenAI, valt de top van Microsoft weer terug op het plan dat eerder zo goed werkte: het doet er alles aan om afstand te creëren tussen beide bedrijven.
Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering zei Nadella dat hoewel Microsoft dankzij OpenAI een voorsprong met AI heeft kunnen behalen, het intern aan meerdere AI-projecten werkt. Een daarvan is het eigen language model Phi. Daarnaast biedt het ook open source-modellen aan op diens Azure-servers, waaronder Mistral, Llama en Cohere. Al deze AI's concurreren met die van OpenAI, legde de CEO uit.
Hoofd financiën Amy Hood van Microsoft verduidelijkte de situatie door te stellen dat het bedrijf met meerdere partners naast OpenAI werkt. "We werken met meerdere bedrijven en partners op het gebied van AI."
'Microsoft en OpenAI proberen ongecoördineerd over te komen om boete te ontlopen'
Als men erachter komt dat Microsoft daadwerkelijk controle heeft over OpenAI of concurrentiegevoelige informatie deelde met de startup voordat het hier de FTC van op de hoogde stelde, kan het een boete krijgen, zegt een anonieme bron die weet heeft van overheidszaken tegen Business Insider.
Boetes voor dit zogenoemde 'gun jumping' kunnen oplopen tot 50.000 dollar per dag. Dat zou kunnen verklaren waarom de bedrijven nu "hun best doen om ongecoördineerd over te komen", aldus de bron.
Grote deals, zoals Microsofts investering in OpenAI, moeten vaak vooraf bij overheidsinstanties gemeld worden. Dat kan soms leiden tot een onderzoek.
Microsoft heeft ervoor gekozen om de deal niet aan de toezichthouders te melden, mede omdat OpenAI destijds een relatief klein bedrijf was. Pas toen ChatGPT explosief in populariteit begon te groeien, deed ook OpenAI dat.
Tot op de dag van vandaag beweert Microsoft dat het geen enkel deel van OpenAI bezit. Het zou alleen recht hebben op toekomstige inkomsten van de startup.
Zelfs advocaten die voor OpenAI werken zouden naar verluidt niet precies snappen hoe Microsofts juridische relatie met de startup in elkaar steekt, vertelt een anonieme bron aan Business Insider.